Vandaag een rit met een wel heel bijzondere start locatie, Galerie Sous-Terre in Lithoijen. Een Galerie met een omvang en oppervlakte die je maar zelden tegenkomt. De beeldentuin is gigantisch, waarbij het aantal zeker de honderd te boven gaat.
Dit alles staat in een prachtige en goed onderhouden groene omgeving die zo is aangelegd, dat elk beeld volledig tot zijn recht komt.
Niet alleen buiten is het overweldigend, ook binnen kom je ogen te kort. Het is een bonte mengeling van kleur en vormen, alles strak gerangschikt waarbij ook het aanbod van schilderkunst alle verwachtingen overtreft.
Tot zover Sous-Terre … weer terug naar de rit van vandaag. Prachtig weer en een fantastische opkomst … twintig equipes, wat wil je als organisatie nog meer !
Natuurlijk eerst langs de starttafel om het inschrijfgeld van vandaag te voldoen en de noodzakelijke eerste informatie te ontvangen van de organisatie.
Daarna natuurlijk richting de koffie met de daarbij behorende gesprekken over van alles en nog wat en de eerste kennismaking met het routeboek van vandaag. Even wennen aan de voortreffelijke digitale vormgeving van het bolletje-pijltje systeem, waarbij direct blijkt dat een van de mede uitzetters wel vaker met dit bijltje heeft gehakt.
Het thema van vandaag is zoals de titel als aangeeft “Langs de Maas en Hertogswetering”.
Een gebied met een rijke historie waar het gaat over watermanagement in vroeger jaren, zoals mag blijken uit onderstaande tekst.
In 1303 ontwikkelden de inwoners van Oss en hun buren een plan om een afwateringskanaal te graven van een plek ten noorden van Oss naar Gewande. Om dit project te kunnen betalen, vroegen en kregen de Ossenaren toestemming van hertog Jan II van Brabant om daarvoor de inkomsten uit hun gemeenschappelijke gronden te gebruiken. Vandaar de naam Hertogswetering.
Een korte briefing door de organisatie … wat wel en wat niet en waarop zeker even de aandacht vestigen.
Direct na de start wordt er al driftig heen en weer gereden in de directe omgeving. Hoe moeilijk kan dit zijn … bolletje-pijltje ? Een systeem dat je al jaren kent en dan toch, zeker in het begin van het traject, voor sommigen veel verwarring veroorzaakt.
Is het de digitale presentatie of de hier en daar gegeven kleine tussenliggende afstanden van enkele tientallen meters, die met zich meebrengen dat een verscholen afslag al gauw over het hoofd wordt gezien.
Maar goed … enige tijd later wordt het beeld van een aantal deelnemers dat stilstaat met de prangende vraag; “En nu ?”… wat minder en verspreidt het veld zich om dan toch uiteindelijk aan de eerste echte kilometers te beginnen.
Natuurlijk ook vandaag weer vragen die toch echt langs de route te vinden moeten zijn. Wat is een dijkstoel, het boek “dorp aan de rivier”, wie was de auteur en de naam van een palingvisser in een van de dorpen waar wij doorheen komen. Wel vragen die allemaal direct of indirect met water te maken hebben.
Niet alleen de vragen gaan tijdens het ochtend traject over water … ook sommige runderen blijken wel iets te hebben met deze substantie.
En dan kom je ineens een mede deelnemer tegen met zo ’n prachtig Engels icoon … een Jaguar E-Type. Voor velen het mooiste auto ontwerp aller tijden. Zoiets kun je natuurlijk wel beweren … maar staat hier wel mooi langs de kant van de weg met de motorkap omhoog … doet het niet meer !
Van een Jaguar wordt wel eens gezegd … “Een Jaguar maakt de berijder het hof maar zorgt ondertussen voor een eigen, onzichtbare en soms onpeilbare agenda”.
Dit juweeltje is, zo bleek later, door een landelijke hulporganisatie weer aan het “lopen” gebracht, waarna het noodlot niet langer werd getart en de reis huiswaarts ging.
Na een prachtig traject door een soms “natte” omgeving gaat het richting lunch om de inwendige mens enigszins te versterken. Alles weer in het gelid en richting terras om alle ervaringen van dit eerste deel van de dag te delen.
Ontvangst door een actief fotograferend lid van de organisatie … en dan natuurlijk ook weer een nieuwe lijst met vragen voor het middag traject.
Onderweg is er zeker even tijd voor een ijsje … en misschien heeft deze ijscoman wel enige informatie over de bende van Oss, een van de vragen deze middag. Weet hier wel iets van te vertellen, maar net niet voldoende om de vraag volledig te kunnen beantwoorden. Verder zoeken dus langs de route.
En dan kom je weer runderen tegen, deze keer met een wel zeer apart kleurenschema, met de vraag … wat is het ras en hoe komen zij aan deze naam ?
Lakenvelders ? … met het lijkt wel een wit laken over hun lichaam … zou dat het juiste antwoord zijn ?
Ook wordt deze middag “Keent” aangedaan, een gebied waar eens een vliegveld lag dat tijdens de tweede wereld oorlog een belangrijk vliegveld was gedurende de operatie Market Garden.
Hieronder een korte omschrijving van dit historische gegeven.
Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar bij de kleine buurtschap Keent lag vroeger een vliegveld. Tot 1958 viel Keent onder de gemeente Balgoij (tegenwoordig opgegaan in de gemeente Overasselt); het lag vroeger aan de andere kant van de Maas. De KLM en de luchtvaartschool wilden zich ergens in het Land van Maas en Waal presenteren. De burgemeester van Balgoij, Van der Vijver, was groot voorstander van een vliegveld in Keent.
Hij was tevens oud-marinier. Het vliegveld kwam er in 1933 en werd geopend met een vliegfeest van een week. Zowel de burgerluchtvaart als de militaire luchtvaart lieten zich daar zien. Niet lang hierna, in 1938, werd de Maas gekanaliseerd. Keent lag ineens op een eiland en ten zuiden van de rivier. Er werd niets meer met het vliegveld gedaan. Operatie Market Garden Maar in de Tweede Wereldoorlog kreeg het vliegveld een nieuw leven. De Duitse bezetters hadden behoefte aan vliegstrips waar hun vliegtuigen veilig konden staan.
Het terrein in Keent werd hiervoor klaargemaakt, maar er zijn nooit Duitse vliegtuigen opgestegen. Het was alleen een parkeerplaats, want een soortgelijk vliegveldje bij Kessel was eerder klaar. De Amerikanen, Engelsen en Canadezen maakten na de bevrijding wel gebruik van het vliegveldje.
Het vliegveld stond in de oorlog bekend onder de naam Airstrip Grave/Keent B 82 en heeft in oktober 1944 een belangrijke functie gehad bij operatie Market Garden. Ruim een maand werd het vliegveld in Keent zeer intensief gebruikt en waren er honderden vliegtuigen in actie: dakotas, spitfires en tempests. Dit bracht ook een grote groep militairen met zich mee: maar liefst 160 piloten en 1.240 man grondpersoneel. En dit allemaal in het kleine Keent.
Op de plek van het vliegveld is in 1994 een monument geplaatst.
Natuurlijk was het op deze locatie ook weer even zoeken naar het antwoord op een vraag. Hoeveel Polen zijn er door toedoen van de bezetter op deze plaats om het leven gekomen ? Het antwoord was te vinden op een plaquette op de sokkel waarop dit kunstwerk is geplaatst.
Een snelle lezer komt dan op een aantal van 4. Echter een van hen is om het leven gekomen bij het schoonmaken van z’n eigen pistool. Het juiste aantal is dus 3. Volgende keer beter opletten en lezen !
En dan ook nog iets over bomen. Tussen Venlo en Den Bosch staan deze langs de rivier, wat is hun functie en hoe worden zij genoemd ?
Het antwoord wordt dan uiteindelijk gevonden op een van de informatie tableaus, die op diverse plaatsen langs de route staan.
Langs de Maas, tussen ’s-Hertogenbosch en Venlo, staan prachtige bomen, populieren, in de volksmond beter bekend als bakenbomen. Deze bakenbomen behoren tot de soort ‘zwarte populier’. Zij kunnen tegen droogte en nat, zij kunnen dus zowel op de wal als in het water groeien. Het is een uitstervend ras, maar kunnen door vermenigvuldiging gered worden. Het woord bakenboom bestaat eigenlijk niet, maar de bedoeling ervan wordt veelal begrepen.
Toen de Maas in de dertiger jaren gekanaliseerd werd zijn deze bakenbomen vlak langs de rivier geplant. Bomen die schippers, toen er nog geen radar beschikbaar was, bij hoog water duidelijk moesten maken wat de loop van de rivier was. Zij moesten het scheepvaartverkeer tijdens periodes van hoog water binnen de vaargeul houden.
De Maas is de enige rivier in Nederland die door bakenbomen wordt begeleid en het zou jammer zijn als ze zouden verdwijnen omdat zij hoge cultuur historische waarde hebben. Het zijn levende monumenten die bij het landschap horen.
Na toch weer een uitdagende en in bepaalde gevallen leerzame dag, gaat het weer richting finish. En dat is waar wij vanmorgen zijn begonnen …. Galerie Sous-Terre. Maar eerst nog alle antwoorden op de vragen, die onderweg haastig zijn opgeschreven, even overbrengen in een leesbaar handschrift op de antwoordkaart.
Na enige uitleg over de gestelde vragen met de daarbij behorende antwoorden … is het tijd om de namen bekend te maken van de equipes die zich deze dag van hun beste kant hebben laten zien.
Als eerste, tweede, en derde eindigden respectievelijk … Jac en Annie, Edo en Marijke en Leo en Gemma. Na dit alles bleek er ook nog een vierde plaats te zijn, die was voor John en Pank.
Natuurlijk nog een woord van dank, zoals al zovele malen uitgesproken door onze voorzitter, richting de organisatie voor deze voortreffelijk georganiseerde dag. Met de nadruk dat in dit geval, lettende op het gegeven “voor ons en door ons”, een van onze vrienden de handschoen heeft opgepakt en voor de eerste keer met veel enthousiasme een rit heeft georganiseerd. Wie volgt ?
De organisatoren van deze rit … Victor en Annelies / Martien en Angelique.